गेल्या आठवड्यातच झेंड्याची एक पोस्ट व्हाट्सअँपवर फिरत होती. एक चांगला शिकलासवरलेला उच्चपदस्थ इंग्लिश माणुस चाळीशीनंतर रेल्वेस्थानकात झेंडा दाखविण्याचं काम स्वीकारतो. मनातील आशाआकांक्षाना न्याय देण्यासाठी म्हणून!
अगदी त्या प्रमाणात नव्हे पण किंचित थोडीशी परिस्थिती सध्या माझी झाली आहे. आयुष्यात बऱ्याच तडजोडी करताना अधुनमधून जेव्हा संधी मिळेल तेव्हा अगदी झेंडा दाखविण्याइतपत नव्हे पण जमेल तितकं मनाचं पुर्णपणे ऐकायला हवं असं हल्ली खुप वाटत राहतं. अशा ठिकाणी जावं जिथं मनाची आणि आपली मनसोक्त भेट होईल. मनात साचुन राहिलेल्या ताणतणावाचा जमेल तितका निचरा करावा ह्या हेतूनं मुंबईबाहेरील पर्यटकांचा फारसा गलबला नसलेल्या ठिकाणाचा आम्ही शोध घेत होतो. अचानक माहितीजालावर वायनाड येथील वायथिरी रिसॉर्ट समोर आलं. त्या रिसॉर्टचे फोटो, तिथं भेट दिलेल्या पर्यटकांचे अभिप्राय वाचताना मनानं ठरवुन टाकलं की ह्याच रिसॉर्टला भेट द्यायची.
खरंतर मी अगदी पारंपरिक पद्धतीनं विचार करणारा मनुष्य! अवास्तव खर्च टाळणारा! पण आधी म्हटल्याप्रमाणं झेंड्याचा प्रभाव हल्ली जाणवु लागलेला! कधीतरी मनाला झोकून द्यावं ह्या विचारसरणीचा अधिकाधिक प्रभाव पडू लागलेला! त्यामुळं काहीशा महागड्या अशा ह्या रिसॉर्टचं आरक्षण मी एरव्ही केलं नसतं पण ह्या विचारसरणीमुळे केलं!
परंतु ह्या रिसॉर्टमधील वास्तव्यात चारही दिवस मन अगदी प्रसन्नतेनं न्हाऊन निघालं. चार वेळेला अत्यंत सुग्रास असा जिभेला सुखावणारा पक्वान्नांचा आविष्कार, खोलीच्या समोरुन वाहणारा नैसर्गिक झरा! ह्या झऱ्याचा आसमंत भारून टाकणारा आणि मनाला शांतता देणारा असा सदैव आवाज! खोलीत टीव्ही न देण्याची व्यवस्थापनाची उत्तम कल्पना आणि त्यामुळं रात्री आपसूक सर्व काही शांत होऊन जायचं! तिथल्या वास्तव्यातील चार दिवसात एकदाही गाडीचा हॉर्न सुद्धा ऐकायला आला नाही. आणि त्यामुळं मनाला हवी असणारी शांतता मिळाली! व्यावसायिक जीवनात नक्की तणाव कशानं येतो हे हमखास एका मुद्द्यावर बोट ठेवून सांगता नाही येणार. पण ज्यांच्याशी आपण १००% सहमत नाही अशा असंख्य गोष्टी वेगानं आपल्यावर आदळत असतात. आपलं मूळ मत आणि ह्या गोष्टींसाठी आपण केलेली तडजोड ह्यामुळं आपल्या मनाला झालेला त्रास हळुहळू साचत जातो आणि मग तणावाची निर्मिती होते. असे दोन तीन दिवस मनसोक्त शांतता मिळाली की मनात अशा साचुन राहिलेल्या गोष्टींना एका मोठ्या चित्राच्या चौकटीत व्यवस्थित बसवता येतं आणि मग आपला धोरण नक्की करता येतं. हे मोठं चित्र एकदा का स्पष्ट झालं की मन अगदी शांतशांत होतं. मुंबई शहर ह्या बाबतीत भयंकर मागं पडतं. इथं माणसाला शांतता नावाची गोष्ट मिळतच नाही. एका मुंबईला पुर्ण भारताचं प्रतिनिधी मानुन मग आपण परदेशी जायची स्वप्नं पाहतो!
असो आजचं हे प्रवासवर्णन माझ्या आधीच्या प्रवासवर्णनांपेक्षा बरंचसं वेगळं आहे. इथं दररोज सकाळ - दुपार - संध्याकाळी काय केलं ह्याच वर्णन आढळणार नाही. पुढं कधी वेळ मिळाला तर माझ्या पारंपरिक पद्धतीनं ह्या प्रवासाचं वर्णन करणारी पोस्ट लिहीन सुद्धा! पण ही पोस्ट आहे काहीशी मुक्त!
हे रिसॉर्ट निःसंशयपणे महागडं! पण दाट जंगलाच्या मध्यभागात जर आपल्याला स्वतःला आणि कुटुंबियांना ट्रीट करुन घ्यायचं असेल (राजेशाही वागणूक द्यायची असेल - हे मराठी भाषांतर) तर निर्विवादपणे ह्या रिसॉर्टचा भारतात अव्वल नंबर असावा!
पर्यटनाचे विविध प्रकार असतात. आधीच्या प्रवासवर्णनात मी त्यांचं बऱ्यापैकी मला जमेल तसं वर्णन केलं आहे. ह्यावेळी आमचा हेतू अगदी स्पष्ट होता. आम्हांला जमेल तितकं ताणमुक्त व्हायचं होतं आणि स्वतःला सुखावून घ्यायचं होतं. त्यामुळं ह्या रिसॉर्टच्या आसपास काही फिरण्यासारखी ठिकाणं आहेत का ह्या फारसा पूर्वाभ्यास करण्याची आम्ही तसदी घेतली नाही.
हे रिसॉर्ट पंचतारांकित आहे, पण पंचतारांकित रिसॉर्टमधील पाककला जशी बऱ्याच वेळा मूळ पारंपरिक पाकशास्त्रापासुन दुरावली जाते तसला प्रकार इथं आढळला नाही. इथल्या खानसाम्यानं मूळ दाक्षिणात्य / केरळीय पाककलेशी आपली नाळ राखून ठेवली आहे. मग तो सकाळच्या नाश्त्याच्या वेळचा आरोग्यपूर्ण तेलातील चविष्ट मसालाडोसा असो, दररोज समोर येणारे चिकन, मटणाचे वैविध्यपूर्ण प्रकार असोत, की सुकविलेल्या माशाचं आमट असो नैसर्गिक चव प्रत्येक पदार्थात ओतप्रोत भरली होती. प्रत्येक पदार्थात दालचिनी आणि तत्सम मसाल्यांच्या पदार्थांचा मुबलक वावर होता. मोदकांच्या लाडवांसारखा अगदी स्वादिष्ट केरळीय लाडू होता. गोडधोड खिरीचं दररोज एक नवीन रूप आम्हांसमोर यायचं! कालं (clamp) नावांचा एक दर्दी मस्त्यप्रेमींचा खाद्यप्रकार आहे तोही समोर आला आणि squid ला देखील इतकी अप्रतिम चव असते ह्याचा मला प्रथमच साक्षात्कार झाला! सुकेळीचं गोडसर केळं भोवतालच्या आवरणासकट तळून खवय्यासमोर पेश केल्यास त्याच्या मुखातून आपसूकच वाहवा असे शब्द बाहेर पडतात हे सुद्धा मी अनुभवलं. सर्व खाद्य प्रकार जितके शक्य होतील तितके आजमावेत असा निग्रह केल्यानं वारांची बंधनं शनिवारी गळून पडली! जिभेचे लाड पुरविताना इतकं सारं पोटाने सहन केल्यावर मग लक्ष वळायचं ते गोडधोडाकडं! अभिजात पाश्चिमात्य केक, पुडिंग, आईस्क्रीम, फळं ह्यांच्यासोबत तोडीसतोड अशा पारंपरिक दाक्षिणात्य खिरीसुद्धा मनाला मोहावयाच्या! मग बिचारं पोट! ते सुद्धा म्हणायचं - "दोस्त - जिंदगी जी ले यार !!" आणि मग आम्ही नव्या जोमानं पुढं सरसावायचो!
भाताचे विविध प्रकार भोवताली असताना दररोज नित्यनिमानं दहिभात, वरणभात घेणाऱ्या प्राजक्ताच्या निग्रहास मी मनापासुन दाद द्यायचो!
आता वळूयात काही छायाचित्रांकडं ! इथं तीन प्रकारची छायाचित्र आहेत!
१) रिसॉर्टचा परिसर मला जितका धुंडाळता आला तितक्या परिसरातील!
२) परिसरातील विविध वनसंपत्तीचे माहिती देणारे बोर्ड
३) पुकोट तलावाच्या (POOKOT LAKE) भोवताली घेतलेल्या एका अविस्मरणीय फेरफटक्याची
१) रिसॉर्ट परिसर - सकाळी सहा वाजता एकट्यानं हॉटेल परिसराची रपेट मारताना ऐकू येणारे आणि चित्तवृत्ती प्रफ्फुलीत करणारं विविध पक्ष्याचं गुंजन! सकाळी पावणेसहाच्या आसपास अगदी माणसासारखा शीळ घालणारा पक्षी ह्या रिसॉर्टमध्ये आढळतो! आमच्या वास्तव्यातील प्रत्येक दिवशी आम्ही त्याची ही मंजुळ शीळ अनुभवली आणि मनाच्या एका कोपऱ्यात जपून ठेवली!
एका सायंकाळी घेतलेला हा फोटो! संधिप्रकाश काढता पाय घेत असताना मानवनिर्मित दिव्यांनी आपला प्रभाव दाखविण्यास सुरुवात केली असतानाचा!
रिसॉर्टमधील प्रसिद्ध लक्ष्मणझुला! जगातील कोण्या एखाद्या ठिकाणी छायाचित्रकार म्हणुन मी सर्वात जास्त फोटो काढले असतील तर ते हेच हे मी अगदी खात्रीपूर्वक सांगू शकतो! अगदी कोणत्या अँगलने कोणतं झाड चांगलं येत, दिवसाची वेळ कोणती चांगली, IPAD चांगला कि तिचा फोन चांगला की माझा - सर्व काही ठाऊक असे मजला!
पण इथं मात्र फोटो केवळ त्या झुल्याचे!
ही वाट दूर जाते! मनात न राहवुन पुढं येणाऱ्या आयुष्याविषयी विचार डोकावतात!
२) परिसरातील विविध वनसंपत्तीचे माहिती देणारे बोर्ड
आकारानं जगातील सर्वात मोठ्या खारींत गणली जाणारी हीच ती Giant Malabar Squirrel! भोजनघराच्या प्रवेशद्वाराशी हिचा वावर असायचा आणि येणाऱ्या जाणाऱ्याकडून केळ वगैरे मिळतंय का असा तिचा प्रयत्न असायचा!
तिला खायला देऊ नये अशी स्पष्ट शब्दात दिलेली सूचना लोक सरळसरळ धुडकावून लावायचे!
भोजनघराच्या चारी बाजूंना तारेचं कुंपण ज्यांच्यामुळे घालायला लागलं त्या माकडांचा हा प्रतिनिधी! हा तर चक्क जाळ्यांतून हात पुढं करुन काहीतरी मलासुद्धा द्या अशी विनवणी करायचा!
सायंकाळी पाहुण्यांच्या मनोरंजनार्थ विविध कलाकार कार्यक्रम प्रस्तुत करायचे. हॉटेलात परदेशी पाहुण्यांचा सुद्धा वावर असल्यानं हा गायक इंग्लिश आणि हिंदी अशी दोन्ही गाणी गात होता. मी चांगल्या मूडमध्ये होतो आणि जर ह्यानं पाहुण्यावर्गापैकी कोण्या एकाला गाणं म्हणायची संधी दिली तर पुढं होऊन गाणं म्हणायचा माझा मानस ह्या गायकाने सतत दीड - दोन तास गाणी म्हणुन हाणून पाडला!
रिसॉर्टच्या ब्युटिकमध्ये काम करणारी ही गुणी नर्तिका! कुचीपुडी आणि भारतनाट्यम असे दोन आव्हानात्मक कलाप्रकार तिनं दोन वेगवेगळ्या रात्री सादर केले! गेली १९ वर्षे ती ह्या कलेची साधना करते असे व्यवस्थापक गोपालकृष्णन म्हणाले.
खोलीबाहेर वाहणारा झरा एके ठिकाणी साठून त्याचं छोट्या नैसर्गिक जलसाठ्यात रूपांतर झालंय. तिथं मग माश्यांच्या शोधात येणारे पक्षी तासनतास स्थितप्रज्ञावस्थेत बसून राहायचे. असाच हा एक पक्षी!
त्यांना पाहून "आदित्य - तू सुद्धा सर्वसंगपरित्याग करुन इथंच (इथंच म्हणजे रिसॉर्टमध्ये नव्हे तर बाहेरच्या जंगलात !!) वास्तव्य कर!" अशी अंतर्मनाची हाक ऐकू यायची. म्हटलं तर प्राजक्ताची सुद्धा ह्याला तयारी! पण ह्याच बाल्कनीत रिसॉर्टच्या वायफायचा अगदी क्षीण सिग्नल अधुनमधून यायचा. आणि हा क्षीण सिग्नल पकडण्यासाठी ह्या पक्ष्यांच्या स्थितप्रज्ञतेला तोडीस तोड देणारा सोहम बाल्कनीत आपली सर्व उपकरणं घेऊन बसायचा. त्याच्याकडं पाहत आणि जीवनातील भौतिक सुखांची आठवण करुन देणाऱ्या खोलीतील सर्व सुविधांकडे पाहत माझा सर्वसंगपरित्यागाचा निर्धार गळून पडला!
३) पुकूट तलावाच्या (POOKOT LAKE) भोवताली घेतलेल्या एका अविस्मरणीय फेरफटक्यादरम्यान घेतलेली काही छायाचित्र ! ह्या रिसॉर्टपासून पाच - सहा किलोमीटरच्या आसपास असणारा हा पुकूट तलाव! ह्याची प्रतिमा घेणं राहून गेल्यानं माहितीजालावरून घेत आहे! ह्या पोस्टमधील एकमेव बाह्य प्रतिमा!
ह्या पोस्टनं प्रभावित होऊन तुम्ही कधीकाळी वायनाडला गेलात तर नक्की ह्या तलावाला भेट द्या! आणि ह्या तलावाचा फेरफटका नक्की घ्या ! भोवती अगदी दाट जंगल आहे. फेरफटक्याच्या सुरुवातीलाच फाल्कन (ससाण्याने) एका सर्पाला आपल्या मजबुत चोचीत घट्ट पकडून धरल्याचं आणि त्याच्यासकट आकाशात झेप घेतल्याचं अविस्मरणीय दृश्य आमच्या नजरेस पडलं! प्राजक्तानं ते तिच्या भ्रमणध्वनीत टिपलं सुद्धा! कधीमधी वाटाघाटी यशस्वी ठरल्या तर ते चित्र ह्या पोस्टमध्ये समाविष्ट करीन!
ह्या चालीत सुरुवातीला दिसलेलं बांबूचं दाट बन!
घनदाट जंगल, विस्तीर्ण जलाशय विविध रूपांत सामोरा येत राहिला!
चैतन्यपुर्ण हिरवाई !
जंगलात लाकडं, मध गोळा करुन त्यावर उपजीविका करणारी एक जंगलकन्या! पोस्ट दुसऱ्यांदा वाचताना हे वाक्य गायब झाल्यास वाचकांनी योग्य बोध घ्यावा!
बघता बघता वायनाडमधील वास्तव्य संपलं! वायनाडवरून परतताना उतरणीच्या मार्गावरून घेतलेला हा एक त्या उंच भागाचा फोटो!
आज दुपारीच परतलो ते कालिकतहुन परतण्याच्या असलेल्या मर्यादित पर्यायांमुळं! मनात असलेलं ह्या साऱ्या काही नैसर्गिक आठवणी, उत्स्फुर्त विचार कार्यालयीन इ-मेल मुळे प्रभावित होण्याच्या शक्यतेमुळे गेल्या तीन तासांत फोटो अपलोड करणं आणि मनातील मुक्त विचार मांडून टाकणं हे एका झपाट्यात जमेल तसं जमवलं!
आधी म्हटल्याप्रमाणं जर जमलं तर आधीच्या प्रवासवर्णनासारखा दर दिवसाचा हिशोब देणारं वायथिरीचं प्रवासवर्णन पुढं कधीतरी लिहीन!
