अघटित - भाग २

 
नासासारख्या संस्थेचा खर्च चालवणं गेल्या काही वर्षांपासून अमेरिकेला जड जाऊ लागलं होतं. परंतु अचानक त्यांना गुप्त अभियान चंदनसारखी सोन्याची अंडे देणारी कोंबडी लागली होती. नासाने प्रकाशाच्या वेगाने प्रवास करणार एक मध्यम आकाराचं यान विकसित केलं होतं. हे यान विकसित होण्याच्या सुमारास त्यांना दोन प्रकाशवर्षे अंतरावर एक मध्यम आकाराचा ग्रह सापडला होता. ह्या ग्रहाचा शोध लागला तेव्हा त्यावर वास्तव्य करण्यासाठी अगदी अनुकूल अशी परिस्थिती नव्हती. पण गेल्या पन्नास वर्षात ह्या प्रोजेक्टवर नासाने अमाप पैसा खर्च केला होता. हा पैसा काही सरकारचा नव्हता. अमेरिकेतील काही धनाढ्य लोकांनी ह्यात गुंतवणूक केली होती. ह्या अमेरिकेतील लोकांसोबत गल्फमधला एक शेखसुद्धा काही कालावधीने गुंतवणूक करण्यास उतरला होता. सध्यातरी हे सर्व पर्यटनाच्या दृष्टीकोनातून ह्या गुंतवणूकदारांना विकलं गेलं होतं. मधल्या तासाभरात जॉन्सनच्या नजरेसमोर हे सर्व काही चित्र झरझर सरकून जात होतं. पर्यटनाच्या दृष्टीकोनातून प्राधान्यक्रमवारी सुद्धा तयार होती. 
ह्याच तासाभरात गिल्बर्ट ह्यांची मात्र जोरदार धावाधाव सुरु होती. त्यांना मध्येच जॉन्सनशी संपर्क सुद्धा साधावा लागला. परकीय देशांना सद्यस्थितीविषयी कितपत माहिती द्यायची ह्याविषयी निर्णय घेताना जॉन्सनचे मत विचारात घेणे अत्यावश्यक होते. आपण जरी ह्या देशांना माहिती दिली नाही तरी त्यांना ती एव्हाना आपसूकपणे मिळणारच होती ह्यावर एकमत होण्यात त्यांना काही सेकंदाचाच अवधी लागला. त्यानंतर मात्र गिल्बर्ट चीन, युरोपियन सुरक्षा संघ, भारत ह्यांच्या संरक्षण मंत्र्यांशी विडीयो कॉलवर चर्चा मसलत करण्यात गढून गेले. आपल्याजवळील सुरक्षाक्षमता घोषित करण्याची अजूनही कोणाची फारशी तयारी दिसत नव्हती. ह्या तासाभरात जसजशी ह्या संरक्षण मंत्र्यांना आपल्या अंतरिक्ष विभागाकडून ह्या उल्केचे आणि तिच्या विघातक क्षमतेचे गांभीर्य कळत गेले तसतसे मात्र त्यांच्या सुरात फरक पडत गेला. त्यांनी हळूहळू आपल्या जवळील काही माहिती उपलब्ध करून द्यायला सुरवात केली. अर्थात ही माहिती अगदी हातचे राखून घोषित केलेली असणार हे न समजण्याइतके ह्या बैठकीत कोणी दुधखुळे नव्हते. गिल्बर्ट घड्याळाकडे लक्ष ठेऊनच होते. बैठक आटोपती घेण्याची वेळ आली होती. "जगभरातील कायदा सुव्यवस्थेच्या दृष्टीने ही बातमी अगदी मोजक्या लोकांनाच माहिती असावी" ह्याची दक्षता घेण्यास गिल्बर्ट ह्यांनी सर्वांना बजावलं. तोवर जॉन्सन ह्यांनी ह्या सर्वांच्या राष्ट्राध्यक्षांना फोन करून ह्या बैठकीत सहभागी झालेल्या सर्वांना नजरकैदेत ठेवण्याची तजवीज करून ठेवली होती हे मात्र गिल्बर्ट ह्यांना ठाऊक नव्हतं. सर्वांचे आभार मानत पुन्हा ते जॉन्सनना भेटण्यासाठी तयार झाले. 
"ह्या सर्व देशांच्या क्षमतेची बेरीज करून सुद्धा आपली ह्या उल्केचा नाश करण्याची शक्यता १० टक्क्याच्या वर जाणार नाही!" गिल्बर्ट ह्यांनी बैठकीच्या सुरुवातीलाच घोषणा केली. त्यांच्या ह्या वाक्याने विल्यम्स ह्यांच्या चर्चेवर भयाची स्पष्ट छटा उमटून गेली. जॉन्सनच्या चेहऱ्यावर मात्र ह्या वाक्याने फारसा काही फरक पडला नाही कारण आधीपासूनच अगदी गंभीर चेहऱ्याने ते ह्या बैठकीत आले होते. अभियान चंदन सक्रिय करण्याचा निर्णय त्यांनी बैठकीपूर्वीच्या काही मिनिटात मनातल्या मनात जवळपास घेतलाच होता. गिल्बर्ट ह्यांच्या ह्या वाक्याने त्यावर केवळ शिक्कामोर्तब झाले होतं. सर्वसाधारण परिस्थितीत अभियान चंदन सक्रिय करण्यासाठी नासा, अमेरिकेचे उपराष्ट्रपती आणि गुंतवणूकदार ह्यांची संमती घेण्याची एक प्रक्रिया ठरवून देण्यात आली होती. परंतु ही प्रक्रिया सद्यस्थितीत पाळणे शक्य नव्हते म्हणजे दीडशे लोकांच्या यादीवर एकमत होणे शक्य नव्हते. आणि मग सगळाच गदारोळ माजला असता. मग आता ही यादी ठरवायची तरी कशी हा मोठा गहन प्रश्न होता. नैतिकदृष्ट्या विचार केला तर हा मनुष्यजातीच्या पुढील प्रवासाचा प्रश्न असल्याने सर्व राष्ट्रांतील सर्व वंशाच्या लोकांना ह्या यादीत प्रतिनिधित्व देणे योग्य होते. परंतु पुढील आठवड्याच्या कालावधीत ह्या सर्व लोकांची गुप्तरित्या निवड करून त्यांना उड्डाण स्थळापर्यंत आणणे केवळ अशक्य काम होते. त्यामुळे जॉन्सन ह्यांनी मनातल्या मनात हा पर्याय रद्द करून टाकला. आता त्यांचा मेंदू अतिशय वेगाने काम करू लागला. आपण अभियान चंदन सक्रिय करत आहोत हे ज्यांच्याशिवाय हे अभियान तडीस नेणे शक्य नाही त्या लोकांव्यतिरिक्त कोणालाच कळून न देण्याचं त्यांनी ठरविले. त्याचवेळी ही माहिती ज्या लोकांपर्यंत पोहोचली आहे त्यांना कोणत्या तरी पर्यायी मार्गाच्या तयारीत गुंतवून ठेवणं आवश्यक होतं. आणि त्यासाठी जॉन्सन ह्यांना उल्काविनाश मार्गाशिवाय दुसरा कोणताच मार्ग दिसत नव्हता. हा मार्ग अगदी गांभीर्याने आपण घेत आहोत असे भासवायचे आणि त्याचवेळी चंदन अभियानामार्फत आपले कुटुंबीय, विश्वासू मित्रमंडळी आणि खासे अमेरिकन ह्यांना त्या ग्रहापर्यंत पोहोचवायची तयारी पूर्ण करायची अशी त्यांची योजना तयारसुद्धा झाली होती.

दिवस १ 

चीनच्या अध्यक्ष आणि कार्यकारिणी समितीची बैठक सुरु झाली तेव्हा स्थानिक वेळेनुसार सायंकाळचे ७ वाजले होते. अमेरिकन संरक्षण मंत्र्यासोबत झालेल्या बैठकीनंतर ह्या मोजक्या विश्वासू लोकांच्या वर्तुळात जबरदस्त खळबळ माजली होती. ही शक्यता खरी असल्याची त्यांनी आपल्या स्त्रोताद्वारे खात्री करवून घेतली होती. आता उल्केचा विनाश करण्याची जी अमेरिकेची योजना होती तिच्याविषयी चर्चा करण्यासाठी ही बैठक आयोजित करण्यात आली होती. "उल्केवर विनाशके कोणत्या क्रमाने सोडली जाणार? चीन आपली विनाशके सर्वात शेवटी वापरेल; ही अट मंजूर असेल तरच आम्ही यात सहभागी होऊ!" सदस्य वाँग तावतावाने बोलत होते. हे लोक कधी प्रगल्भ होणार असाच विचार अध्यक्ष हुवान हो ह्यांच्या मनात डोकावला.  पृथ्वीच्या अस्तित्वाचा प्रश्न जरी असला तरी इतक्या वर्षांची स्पर्धा, वैर ह्या संकटामुळे विसरून जाऊन सर्व देश निरागसपणे एकत्र येणार ह्यावर विश्वास ठेवण्याइतपत ते भोळेभाबडे नव्हते. पृथ्वीचा नाश झाला तरी चालेल पण कोणत्याही परिस्थितीत आपल्याकडील विनाशके ४० -५० टक्क्यांच्या पलिकडे कोणताही देश वापरून देणार नाही ह्यांची त्यांना मनोमन खात्री होती. त्यामुळे असल्या मुद्द्यावर चर्चा करण्यात वेळ घालविण्याची त्यांची तयारी नव्हती. जॉन्सन आणि अमेरिकन लोक ह्या एकाच योजनेवर विसंबून राहणार नाहीत हे ही त्यांना माहित होते. पण त्यांची गुप्त योजना ते लोक सहजासहजी सर्वांना सांगतील ह्याची त्यांना खात्री नव्हती किंबहुना ही अशी योजना गुप्तच राहील ह्याची त्यांना पुरेपूर खात्री होती. चंद्रावर आपली मनुष्य पाठविण्याची योजना अजूनही बाल्यावस्थेत आहे ह्याचे त्यांना ह्या क्षणी मनोमन दुःख झाले. 

इथे दिव्यांश मात्र जाम वैतागला होता. एक तर त्याला आपल्या कुटुंबाशी संपर्क साधण्याची परवानगी देण्यात येत नव्हती आणि दुसरे म्हणजे उल्केला पृथ्वीवर आदळू देण्यापासून थांबविण्याचे प्रयत्न नासातर्फे केले जाणार ह्याची त्याला  खात्री होती आणि त्यात आपल्याला अजिबात सहभागी केले जात नाहीये हे त्याचे मुख्य दुःख होते.अचानक त्या दोन बलदंड सैनिकांपैकी एक जिमी आणि दिव्यांश ह्यांच्या कक्षात प्रवेश करता झाला. "आपल्या दोघांना कुटुंबाशी विडीयो कॉलद्वारे संपर्क साधता येईल! तेव्हा तुम्ही माझ्याबरोबर चला!" दिव्यांश आणि जिमीला हा अगदी आश्चर्याचा सुखद धक्का होता. कार्यालयाच्या दुसऱ्या भागात गेल्यावर त्यांची एका वरिष्ठ अधिकाऱ्यांशी गाठ पडली. "अचानक अतिमहत्वाचे काम आल्याने आम्हाला पुढील काही दिवस इथेच थांबावे लागेल" इतकेच बोला आणि बाकी मग कुटुंबियांची चौकशी तुम्ही करू शकता!" असे तो वरिष्ठ अधिकारी त्यांना बजावत होता. आपले प्रत्येक शब्द, वाक्य अगदी तपासून बघितला जाईल आणि मग काही सेकंदाच्या अवधीनंतरच तो आपल्या नातेवाईकांपर्यंत पोहोचवला जाईल हे न समजण्याइतके हे दोघे दुधखुळे नव्हते. अचानक दिव्यांशच्या डोक्यात एक भन्नाट कल्पना आली. लहानपणी एखाद्या वरवर निरुपद्रवी वाटणाऱ्या संदेशातून गुप्तपणे खरा संदेश कसा पाठवायचा हा खेळ खेळण्यात तो माहीर होता. आता हाच खेळ प्रत्यक्षात खेळून खरी परिस्थिती सौमित्राला सांगण्याची नामी संधी त्याला अनायसे गवसली होती. 

जॉन्सन हे अण्वस्त्रांच्या सहाय्याने उल्काविनाश हाच ह्या खराखुरा मार्ग हे मोजक्या राष्ट्राध्यक्षांना पटवून द्यायचा आटोकाट प्रयत्न करीत होते. शेवटी दमून भागून त्यांनी काम बंद करण्याचा निर्णय घेतला. अतिभव्य अशा व्हाईट हाऊस मधील आपल्या बैठकीच्या खोलीत त्यांनी प्रवेश केला. फर्स्ट लेडी सुझन अगदी चिंताग्रस्त मुद्रेत बसल्या होत्या. हिला ह्या सगळ्या प्रकारातलं काही कळलं की काय जॉन्सन ह्यांच्या मनात शंकेची पाल चुकचुकली. त्यांच्या येण्याचीच वाट पाहत बसलेल्या सुझन ह्यांनी "टेक्सासचे तापमान खूपच वाढलं आहे, मी पुढील आठवड्यात तुमच्यासोबत नाही आले तर चालणार नाही का?" असा प्रश्न केला.  "म्हणजे हिला काही ठाऊक नाही तर!" टेबलवर ठेवलेल्या संत्र्याच्या रसाचा आस्वाद घेत घेत जॉन्सन ह्यांनी एक सुटकेचा निःश्वास टाकला. पण अचानक त्यांच्या मनात दुसरा विचार आला. इथे काही तासाचा आणि काही अंश सेल्सिअस मधला फरक ह्यांना झेपत नाही तर ह्या आपल्यासोबत एका परक्या ग्रहावर दोन प्रकाशवर्षे इतका प्रवास करून कशा येणार? आणि जर ह्या नसतील येणार तर मी स्वतः तरी जाणार का?
अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष असले म्हणून काय इतका तणाव सहन करायची त्यांनाही सवय नव्हती. त्यामुळेच की काय बसल्या जागी सोफ्यावरच त्यांना डुलकी लागली. 
(क्रमशः)