आर्या

एकेकाळी स्वतःच्या व्यक्तिमत्वात, विचारसरणीत जे काही बदल कदापि होऊ शकणार नाहीत असं आपल्याला वाटत असतं ते कालांतरानं घडून येतात. हा आपल्या मूळ विचारसरणीचा पराभव समजून दुःखी व्हायचं की काळानुसार आपल्यात बदल घडवून आणल्याबद्दल आनंद मानायचा हा ज्याचा त्याचा प्रश्न! ही प्रस्तावना आर्या ह्या वेब मालिकेचे पहिल्या आणि दुसऱ्या मोसमाचे भाग ज्या झपाट्यानं मी गेल्या चार दिवसांत संपवत आणले आहेत त्या संदर्भात ! Binge Watch हा शब्दप्रयोग साधारणतः एका बैठकीत एखाद्या मालिकेच्या सर्व भागांचा फडशा पाडणे ह्या घटनेसाठी वापरला जात असावा. त्यामुळं माझं हे शब्दशः Binge Watch म्हणता येणार नाही. मी एखाद्या मालिकेमुळे इतका झपाटला जाऊ शकतो हा कधीकाळी मला वाटणाऱ्या माझ्या संयमित मनाचा पराभव मानावा का हा विचार करण्याच्या पलीकडं मी सध्या आहे. 

एका मोठ्या कुटुंबातील नातेसंबंध हळुवार उलगडणारी एक मालिका हे ह्या कथेचा मूळ गाभा ! पिझाचा बेस म्हणावं तसं ! मग त्यावर एकेक थर येत राहतात. हे साधंसुधं कुटुंब नाही, तर कोट्यवधी रुपयांची उलाढाल करणारे कुटुंब. पैशामुळं नातेसंबंधातील बंध बदलत जातात. ह्या मालिकेतील पैसा हा वैध मार्गानं कमावलेला पैसा नसुन तो एका वैध व्यवसायाच्या मागे दडलेल्या अमली पदार्थांच्या तस्करीतून मिळवलेला आहे. हे क्षेत्र मुळातच गुन्हेगारी आणि त्यामुळं ह्या कुटुंबांच्या कर्त्या लोकांचे गुन्हेगारी विश्वाशी आणि पोलिसांशी सदैव संबंध येत राहतात. प्रचंड पैसा जिथं गुंतलेला असतो तिथं सर्वोच्च पदावरील व्यक्तीला कठोर निर्णय घ्यावेच लागतात. ह्या व्यवसायाच्या क्रूर रुपामुळं इथले कठोर निर्णय  आपल्या निर्णयांच्या आड येणाऱ्या व्यक्तीच्या हत्येपर्यंत सातत्यानं पोहोचत राहतात; मग ती व्यक्ती आपली अगदी जवळची नातलग का असेना ! 

नातेसंबंध, श्रीमंती, अवैध धंदा ह्यानंतर कथेचा मुख्य रंग आपल्यासमोर येतो तो म्हणजे आपल्या तीन मुलांना सुरक्षित ठेवण्यासाठी एका आईचा संघर्ष ! बाहेरच्या विश्वात अगदी निष्ठुरपणे वागणारी सुश्मिता शेवटी आपल्या पिल्लांना बाहेरच्या जगापासून वाचवू पाहणारी एक माताच आहे हे विविध प्रसंगातून जाणवत राहते. सुश्मिताच्या बाबतीत एकामागून एक ज्या भयंकर घटनांची मालिका घडत राहते त्यामागं बऱ्याच वेळा असतात ती तिची नातलग मंडळीच आणि त्यात बहुतांश वेळा तिचे जन्मदाते वडीलच. आर्या आपल्यासोबत आपल्या ह्या व्यवसायातच असावी ह्या वेड्या अट्टाहासापायी कोणत्याही थराला जाऊ शकणारे तिचे वडील ! 

वेब मालिका असल्यानं इथं सेन्सॉर बोर्डाचं नेहमीप्रमाणं नियंत्रण नाही. त्यामुळं अमली पदार्थ सेवन, शारीरिक जवळीक, शिव्या हे सारं काही कुठंही फारशी कात्री न लावता दाखवलं जातं. खरोखर वास्तववादी वाटत राहते. सुरुवातीला फारसं  न जाणवलेल्या  ह्या मुद्द्याचं गांभीर्य जसजसे पुढील भाग पाहत गेलो तसतसं मला प्रकर्षानं जाणवत गेलं. बहुतांशी पंधरा - सोळा वर्षांच्या मुलांना सुद्धा ही किंवा अशा तत्सम मालिका, चित्रपट पाहण्याचं स्वातंत्र्य आज आहे. त्यांच्यावर ह्या मालिकांच्या कथानकाद्वारे आणि अगदी वास्तववादी चित्रीकरणामुळं कोणता परिणाम होणार आहे ह्याचा विचार करुन अंगावर काटा येतो. 

पहिल्या मोसमात जी काही गूढता सर्व भागांत टिकवून राहते त्याचं नावीन्य दुसऱ्या मोसमात काहीसं नाहीसे होत जातेय. कदाचित ह्या मालिकेतील विविध व्यक्तिरेखांना हळूहळू आपण चांगले जाणू लागतो आणि त्यांनतर ह्यातील कोणत्या घटनांना कोण जबाबदार असू शकतील ह्याचे बऱ्यापैकी अचूक आडाखे आपण बांधू शकतो. म्हणायला गेलं तर व्यक्तिरेखांच्या सातत्यपूर्ण चित्रीकरणाबद्दल ह्या मालिकाकारांना दिलेली ही दाद आहे पण त्याचवेळी मालिका काहीशी साचेबंद होण्याकडे झुकते. 

मालिकेतील एका श्रीमंत कुटुंबातील वातावरण कसं असू शकते ह्याचं ज्या प्रकारे चित्रीकरण करण्यात आले आहे त्याला खरोखरच मनापासून दाद द्यावीशी वाटते. वयात येणाऱ्या मुलांना पालकांची किती गरज आहे हा ही मुद्दा इथं अप्रत्यक्षरीत्या जाणवत राहतो.बऱ्याच वेळा होतं काय की वयात येणाऱ्या मुलांची एकाच पालकांसोबत जास्त भावनिक गुंतवणूक असते. दुर्दैवानं जर नेमका तोच काळाच्या पडद्यामागं गेला तर मग दुसऱ्याची होणारी घालमेल शब्दांच्या पलीकडील ! 

कदाचित पुढील दोन तीन दिवसांत दुसऱ्या मोसमाचे सर्व भाग पाहून होतील! तीनशे कोटींचा ह्या मालिकेतील संदर्भ आणि त्या अनुषंगानं केलेलं चित्रीकरण खरोखर मनाला पटतात. पण उगाचच तीनशे कोटींचा संदर्भ ओढूनताणून  आणलेली मराठी मालिका सुद्धा आठवत राहते! एका वास्तववादी मालिकेबद्दल निर्मात्यांचे अभिनंदन पण  त्याचबरोबर वेब मालिकांद्वारे जे काही कोणत्याही बंधनांशिवाय आपल्या मुलांना उपलब्ध करुन दिले जात आहे त्याविषयी मनात उठलेली चिंतेची लहर अशा संमिश्र भावनेनं ह्या पोस्टची सांगता करत आहे !