दुरावा - अंतिम भाग

 



आयुष्याचा हिशेब मांडण्यात इवाची रात्र गेली. झोप लागण्याचा तर प्रश्नच नव्हता. मारियाच्या कहाणीवर विश्वास ठेवायला तिचं मन तयारच नव्हतं. आपण सर्जीचे फोन घेतले नाहीत आणि ई-मेल ही सरळ डिलीट करत गेलो. आणि आता तिला अंधुकसं आठवलं. तिच्या एंगेजमेंटनंतर सर्जीने तिला अजिबात संपर्क केला नव्हता ते! आपली एंगेजमेंट झाली म्हणून त्याने रागाने संपर्क करायचं थांबवलं असाच तिने ग्रह करून घेतला होता. पण आज तिला त्यामागची खरी कहाणी समजली होती. आता तर तिला रडूही येत नव्हतं. आपल्या खऱ्या प्रेमाच्या इतक्या जवळ येऊन सुद्धा आपण इतके दूर राहिलो हे तिला कळून चुकलं होतं. गेलेलं आयुष्य आता काही परत येणार नव्हतं.
घड्याळात तास पुढे सरकत होते. सकाळ झाली तशी घरात लगबग सुरु झाली. आता इथे परत राहायचं तर काही प्रयोजनच नव्हतं. मारियाने जे काही केलं ते आपल्याच आईवडिलांच्या सांगण्यावरून केलं असलं तरी मारियाला माफ करण्याची तिची अजिबात तयारी नव्हती. ह्या सर्व कहाणीत फक्त तिच्याशी संपर्क असणारी मारियाच होती. पाच वर्षापूर्वीच आंद्रेई तिची साथ सोडून गेला होता. आई वडील जाऊन तर बरीच वर्षे झाली होती. आणि सर्जी? सर्जी कोठे असेल हा प्रश्न आपल्या मनात येत असताना देखील तिने त्याच्यावर विचार करण्याचं कसोशीने टाळलं होतं. पण ही सर्व परिस्थिती समजल्यावर मात्र तिच्या मनाचे सर्व निग्रह कोलमडून पडले होते.
मारिया सुद्धा एव्हाना उठली होती. मनावर दगड ठेऊन इवा तिच्या खोलीत गेली. एखाद्या अनोळखी माणसाला भेटताना जसे भाव असतात तसे ह्यावेळी तिच्या मनात होते. मारियाला सुद्धा अपराधी भावनेनं पूर्ण घेरलं होतं. त्यामुळे दोघींमध्ये संवाद असा काही होत नव्हता. अचानक इवाच्या मनात एक प्रश्न आला. खरतरं हा बराच आधी यायला हवा होता. "मारिया, तुला माझा पोलंडमधील पत्ता मिळाला कसा?" इवाने तिला विचारलं.
बराच वेळानं हिनं आपल्या नावाने संबोधून काही तरी विचारलं ह्याचंच मारियाला बरं वाटलं.
"मागच्या महिन्यात मला एका मैत्रिणीचे पत्र आले. जेनी नावाची मैत्रीण! तिनं आपल्या बऱ्याच मैत्रिणींचे पत्ते दिले होते आणि आपण सर्वांनी पुन्हा एकत्र भेटायला हवं असं म्हटलं होतं!" मारियाने आपल्या खोकल्याची उबळ दाबत उत्तर दिलं.
"ही कोण जेनी?" मला तर हे नाव कधी ऐकल्यासारखं वाटत नाही तुझ्या तोंडून!" इवाने काहीसं आश्चर्यचकित होत विचारलं.
"मलाही ही जेनी कोण हे आठवलं नाही. पण म्हटलं आताशा आपली स्मरणशक्ती काही कामाची राहिली नाही! असेल एखादी त्यावेळची कोणी उत्साही मैत्रीण! आणि पत्ते, फोन नंबर तर तिने सर्वांचे बरोबर दिले होते ना!" इवा आता बोलू लागली हे पाहून बरे वाटू लागलेली मारिया काहीशा उत्साहात म्हणाली.
इवाच्या डोक्यात मात्र वेगळाच विचार आला होता.
"मला ते पत्र दाखवं ना! आता इथवर आली आहे तर जमत असेल तर बाकी एक दोघींना सुद्धा भेटून जाईन म्हणते मी!" इवा म्हणाली. परतीचं तिकीट तीन दिवसानंतरच होतं.
"हे बघ इथंच कोठेतरी असेल ते!" मारिया एका पेपरच्या गठ्ठ्याकडे बोट दाखवत म्हणाली.
"ही आयुष्यभर टापटीपपणा काही शिकू शकली नाही म्हणायचं" तशाही परिस्थितीत इवाच्या मनात विचार आला.
त्या पेपरच्या गठ्ठ्यातून ते पत्र शोधताना इवाच्या नाकी नऊ आले. एका क्षणी तर तिने आशाच सोडून दिली होती. पण नशिबाने तिला शेवटी ते एका पुरवणीत सापडलं. ते पत्र हस्तलिखित असेल अशी तिची आशा ते पत्र पाहताच मावळली. संगणकावर टाईप केलेलं ते पत्र होतं.
तिनं ते पत्र पूर्ण तपासून पाहिलं. अगदी एखाद्या गुप्तहेरासारखं! सुरुवातीला तिला त्यात काहीच सापडलं नाही. पण अचानक तिची नजर त्या पत्राच्या कागदाकडे गेली. त्यावर एक वॉटरमार्क होता. आणि त्यावर एका हॉटेलचा पत्ता होता जो ती कधीच आयुष्यभरात विसरू शकली नव्हती.
पुढील दोन तासात काहीतरी बहाणा करून इवा मारियाच्या घरातून बाहेर पडली. थोड्या वेळात परत येईन असं सांगून! त्या हॉटेलचा रस्ता दीड तासाचा चढणीचा आणि वळणावळणाचा होता!!!
इवा त्या हॉटेलात पोहोचली त्या वेळी आकाश भरून आलं होतं. कधीही बर्फवृष्टी होणार होती. हॉटेलच्या रजिस्टरमध्ये इवाने आपल्या नावाची नोंद केली. आपलं लग्नाआधीच नाव टाकायला ती विसरली नाही. ते नाव पाहताच स्वागतकक्षातील त्या स्त्रीच्या चेहऱ्यावरील भाव पालटले. तिने हळू आवाजात एक फोन केला. इवाला पाच मिनिटं थांबण्याची विनंती केली. थोड्या वेळानं तिनं इवाला बोलावलं.
"ही आपल्या रूमची चावी ! आपल्याला प्रतीक्षा करायला लागल्याबद्दल क्षमस्व!" ती म्हणाली.
इवाला मात्र ह्या विलंबाच काही वाटत नव्हतं. हिल स्टेशनच्या ह्या हॉटेलमध्ये उरलेलं आयुष्य घालवायची तिची तयारी होती. तिच्या मनातील संशय खरा असावा असं दर्शविणारी काही चिन्ह आजूबाजूला होती. पण प्रत्यक्ष मात्र काहीच घडत नव्हतं.
आपल्या रुमच्या दिशेने इवा निघाली. इतक्या वर्षानंतर तिला आपल्या पहिल्या भेटीतला रूमचा क्रमांक आठवत नव्हता. पण जशी तिनं खोली उघडली तसं तिला लख्ख आठवलं. हिल स्टेशनवरील तिच्या पहिल्या भेटीतली हीच खोली होती.
"आणि हे काय, ह्या खोलीत सर्व सामान तसंच आहे! ह्या लोकांना काही समजतं की नाही!" इवा रागानेच स्वतःशीच म्हणाली.
अचानक तिची नजर खोलीतील एकमेव खुर्चीकडे गेली. आणि तिचं अंग शहारून उठलं. तिथं कोणीतरी पाठमोरं बसलं होतं. एक सेकंद भयाची भावना तिच्या मनात दाटून आली. पण दुसऱ्याच क्षणी तिनं त्या पाठमोऱ्या केसांच्या वळणाला ओळखलं. पिकले म्हणून काय झालं केसांचं ते वळण ती कधीच विसरू शकणार नव्हती.
हॉटेलचा मालक सर्जी हळूच उठला. गेली दहा वर्षे ह्या रुममध्ये एकट्याने वास्तव्य करताना कधीतरी हा क्षण येईल अशी आशा त्यानं कायम बाळगली होती. पण प्रत्यक्ष हा क्षण जेव्हा उगवला त्यावेळी डोळ्यातील अश्रुंवर तो अजिबात नियंत्रण ठेऊ शकला नाही. परिस्थितीने एकत्र आणू न शकलेले ते दोन जीव बराच वेळ एकमेकांकडे भरल्या डोळ्यांनी पाहत राहिले.
शेवटी इवालाच राहवलं नाही. ती धावत धावत जाऊन सर्जीच्या उबदार मिठीत शिरली. बर्फवृष्टी सुरु झाली होती.
पुढील कित्येक तास दोघंही आपल्या कहाण्या एकमेकांना सांगत होते. सर्जी आयुष्यात खूप यशस्वी झाला होता. आणि अविवाहितच राहिला होता. हे ऐकून इवाच्या काळजाचे तुकडे तुकडे झाले. तिची नजर खिडकीच्या दिशेने गेली. आणि तिला अजून एक धक्का बसला. भिंतीवर विक्टर आजोबा आणि वोल्गा आजीच्या छबी तिला दिसल्या. हसऱ्या चेहऱ्यांनी ते ह्या दोघांना आशीर्वाद देत आहेत असेच इवाला वाटत राहिलं. वोल्गाचे ते शब्द अजूनही तिच्या कानात घुमत होते.

"दरवर्षी जेव्हा पहिल्यांदा हिमवर्षाव होतो तेव्हा आमच्यापैकी कोणावरही एकट्याने हा हिमवर्षाव पाहण्याची वेळ ईश्वराने येऊ नये, हीच प्रार्थना मी करते! आणि म्हणूनच मी अशी हळवी होते! इतका कडक हिवाळा एकट्याने काढण्याची वेळ कोण्या वैऱ्यावर सुद्धा येऊ नये! पण ही गोष्ट कठोर पुरुषांना कशी कळणार!"

इथं मात्र इवाला एक मृदू स्वभावाचा पुरुष मिळाला होता पण परिस्थितीने त्यांना दूर केलं होतं. आणि आयुष्याच्या संध्याकाळी मात्र दोघांना एकत्र आणलं होतं. 
"मी अजूनही उरलेलं आयुष्य ह्याच्यासोबत काढू शकेन का? की परत मला माझ्या संसाराची काळजी घ्यायला जावं लागेल." इवाच्या मनात विचारांचं वादळ सुरु झालं होतं.
"नाही मला परत जायचं नाहीय! मला माझ्या सर्जीच्याच कुशीत उरलेलं आयुष्य काढायचंच!" इवा मोठ्यामोठ्याने स्वतःचीच बोलत होती.
"इवा, इवा तू ठीक आहेस ना!" तिची ही स्थिती पाहून सर्जी काळजीने म्हणाला.
"हो सर्जी, तू मिळालास मी खूप खुश आहे! मला उरलेलं आयुष्य तुझ्याच सानिध्यात घालवायचं आहे!" इवा अगदी उत्कट स्वरात म्हणाली.
"हो नक्की!" सर्जी मनापासून म्हणाला. त्याची आयुष्यभराची प्रतीक्षा संपली होती.

"इवा, इवा तुला हे काय होतेय!" अचानक इवाच्या चेहऱ्यावरील वेदनेचे भाव पाहून सर्जी काळजीने म्हणाला.
"काही नाही रे अचानक छातीत कळ आली!" चेहऱ्यावर हसू ठेवायचा अयशस्वी प्रयत्न करीत इवा म्हणाली.

"आय ऍम एक्सट्रिमली सॉरी! शी इज नो मोर विथ अस!" तातडीने बोलावललेल्या डॉक्टरचे हे शब्द सर्जिला उद्वस्त करून गेले होते. आयुष्यात पुन्हा सर्जीपासून दुरावा सहन न करू शकणाऱ्या इवाने त्याच्याच मांडीवर प्राण सोडले होते.
  
(समाप्त!)